Cukier trzcinowy - właściwości. Czy lepszy od białego i brązowego?
Powszechnie uważa się, że cukier trzcinowy jest lepszym i zdrowszym zamiennikiem tradycyjnego cukru białego. Karmelowa barwa i znacznie wyższa cena pomaga w podtrzymywaniu takiej opinii. Czy faktycznie tak jest i czy warto dopłacać do cukru trzcinowego?
Cukier trzcinowy - starożytny cukier z Azji
Mało osób jest tego świadoma, ale cukier trzcinowy, który obecnie uważany jest za lepszy i droższy odpowiednik cukru białego, jeszcze pod koniec XIX wieku był głównym rodzajem cukru produkowanego na świecie. Dopiero powstanie i rozpowszechnienie procesu pozyskiwania cukru z buraka cukrowego zmieniło ten stan rzeczy. Niższe koszty produkcji oraz brak długiego i drogiego transportu (trzciny cukrowej nie można uprawiać poza strefą tropikalną i subtropikalną) zadecydowały o momentalnie rosnącej popularności białego cukru. Dodatkowo trzeba pamiętać, że w tamtych czasach cukier nie był uważany za coś złego, a wręcz odwrotnie - cukier biały traktowano jako zdrowy dodatek do diety, który zapewniał niezbędne kalorie klasie pracującej. Niższa cena i krótki czas niezbędny na dostawę produktu na rynek sprawiła, że produkcja cukru z buraków była wszystkim na rękę.
Co ciekawe, mimo że obecnie sposób wytwarzania cukru trzcinowego i tego z buraków cukrowych jest inny to sam surowiec znany był już wiele tysięcy lat temu. Do dzisiaj jest to ważny element wielu kuchni azjatyckich, zwłaszcza indyjskiej, ale też bardziej odległej meksykańskiej. Jest to oczywiście powiązane z warunkami i strefami klimatycznymi, które sprzyjają uprawie trzciny cukrowej na tych terenach.
Cukier trzcinowy czy cukier brązowy?
Cukier brązowy i cukier trzcinowy często są traktowane jako jeden i ten sam rodzaj cukru. Jest to błąd. Cukier brązowy to nic innego jak zwykły cukier biały, który został dodatkowo zabarwiony na brązowy kolor by wizualnie przypominał właśnie cukier trzcinowy. Z jakiego powodu tak się dzieje? Jak nie wiadomo o co chodzi, to chodzi o pieniądze. Producenci widząc potencjał na łatwy zysk zaczęli używać taniego surowca z buraka cukrowego i "przerabiać" go na cukier brązowy, łudząco podobny do droższego cukru trzcinowego.
Widząc te produkty obok siebie ciężko jest stwierdzić, który z nich to prawdziwy cukier trzcinowy, a który jest tylko barwionym cukrem białym. To, co jednak rzuca się w oczy to niższa cena, a ta bardzo dobrze działa na wyobraźnie konsumentów. Jest to dobry przykład i potwierdzenie tego, jak ważne jest czytanie etykiet i sprawdzanie składów oraz krajów pochodzenia produktów, które wkładamy do koszyka. 
Cukier trzcinowy - właściwości
Wiemy już, że cukier trzcinowy może być bardzo podobny do cukru brązowego, czyli tak naprawdę cukru białego. Pozostaje pytanie czy w takim razie jest też zbliżony pod względem składu i właściwości, czy jednak są jakieś różnice? Odpowiedź brzmi: to zależy. Na rynku mamy bowiem do czynienia z dwoma wersjami cukru trzcinowego. W cukrze trzcinowym w wersji rafinowanej nadal jego głównym składnikiem jest sacharoza i pod tym względem nie odbiega tak bardzo od cukru białego. Zawiera w sobie jednak bardzo małe ilości składników mineralnych. Cukier trzcinowy rafinowany jest wprawdzie mniej kaloryczny, ale różnice są na tyle marginalne, że w praktyce nie ma to większego znaczenia.
Inaczej jest w przypadku wariantu nierafinowanego, który nie został poddany procesowi oczyszczania. W jego przypadku zawartość sacharozy wynosi około 80%. Cukier trzcinowy nierafinowany zawiera dodatkowo nie tylko znacznie więcej składników mineralnych, jak potas, żelazo i magnez, ale w jego składzie znajdziemy nawet polifenole, które są silnymi antyoksydantami wspierającymi układ odpornościowy i krwionośny. Również karmelowy smak i aromat jest bardziej odczuwalny. 
Cukier trzcinowy - gdzie wykorzystać?
Cukier trzcinowy jest popularny w kuchniach azjatyckich i głównie dania z tamtych regionów świata będą mieć go w przepisach. Prócz tego trzcinowy cukier znajduje wykorzystanie w cukiernictwie, a także jako dodatek podczas przygotowywania niektórych drinków alkoholowych. Nierafinowany cukier trzcinowy dzięki swojej wilgotności podnosi walory wypieków i nie bez znaczenia jest to, jak zachowuje się podczas obróbki w wysokiej temperaturze. Podczas gdy cukier biały zachowuje swoją krystaliczną formą, nierafinowany cukier trzcinowy zamienia się w ciemną, gęstą ciecz.
Oprócz tego cukier trzcinowy często jest dodawany do dań pieczonych, a także podczas przygotowywania przetworów, szczególnie tych owocowych. Jego właściwości pozwalają na zachowanie połysku i intensywnego koloru owoców , a dodatkowo reguluje kwasowość, zapewnia chrupkość i hamuje rozwój mikroorganizmów.
Cukier trzcinowy to nadal cukier
Bez względu na to czy stosujemy cukier trzcinowy, czy cukier buraczany to nadal jest to cukier ze wszystkimi jego wadami. Trzeba pamiętać, że w przeciągu ostatnich kilkudziesięciu lat spożycie cukru wzrosło wielokrotnie i obecnie spożywany go bez porównania więcej niż nasi dziadkowie. I nawet jeśli sami słodzimy mało to pozostaje kwestia cukru "przemycanego" w praktycznie każdym produkcie znajdującym się na półkach sklepowych. Sumarycznie ilość ta znacznie przekracza zalecane dawki i nie ma znaczenia czy jest to cukier biały, czy cukier nierafinowany z trzciny cukrowej.
A co niesie ze sobą nadmierne spożycie cukru? Lista jest bardzo długa, ale prócz oczywistej nadwagi, czy cukrzycy można wymienić także próchnicę, negatywny wpływ na sen i koncentrację, zwiększenie częstotliwości pojawiania się stanów zapalnych, a nawet pogorszenie kondycji skóry i przyspieszenie efektów starzenia.
Cukier tylko od święta
Rafinowany cukier biały (i jego barwiony karmelem kuzyn, czyli cukier brązowy) powinien być ograniczany w codziennej diecie do minimum. Również z cukrem trzcinowym zaleca się umiar i kontrolę spożywanych ilości. Mimo niższej kaloryczności i pewnej dawki składników mineralnych, nie należy go traktować jako "zdrowej" alternatywy. Jeśli jednak będziemy stosować go okazjonalnie przy słodkich wypiekach to nie tylko zyskamy lekko karmelowy, słodki smak, ale też bardziej brązową barwę. Na co dzień korzystajmy jednak z innych substancji słodzących jak ksylitol, miód czy syrop z agawy.
Produkty, które mogą Cię zainteresować:
Jacek Sieradz
W Naturalnie Zdrowe obecny od kilku lat. Gorliwy zwolennik idei slow life i racjonalnego podejścia do spraw żywienia. W swoich wpisach opisuje zdrowe produkty i ich właściwości oraz przedstawia, jak i dlaczego warto z nich korzystać. Zagadnienia związane z szeroko pojętym zdrowym trybem życia stara się prezentować w sposób przystępny, aby nawet laik mógł czerpać z nich maksimum pożytku i informacji. Miłośnik odkrywania nowych destynacji i lokalnych smaków. Po godzinach fan westernów i oddany właściciel staffika.