Karob – 4 sposoby na wykorzystanie zamiennika kakao

 –  NaturalnieZdrowe.pl  09/30/2019 15:21:28     Zdrowa żywność    Komentarze 0

3000 lat – tyle liczy drzewo karobowe, czyli szarańczyn strąkowy. Co jednak niewiarygodne, dziś karob wciąż stanowi zagadkę – wielu z nas nie miało z nim nigdy do czynienia. Jakie właściwości ma ten tajemniczy produkt, dlaczego używamy karobu zamiast kakao? Czym tak w ogóle jest karob i co ma wspólnego z mączką chleba świętojańskiego? Przepisy stworzone przez nas pomogą Ci go wykorzystać w swojej kuchni.

Karob – co to jest

Już sama nazwa „karob” budzi wiele nieporozumień i kontrowersji. Popularnie bowiem mówi się tak na proszek, który stanowić może w kuchni zamiennik kakao. Zacznijmy jednak od początku i uporządkujmy pojęcia.

Karob to zimozielona roślina, uprawiana od wieków w basenie Morza Śródziemnego, ale również występująca dziko. Inne nazwy tego drzewa to szarańczyn strąkowy lub ceratonia. Roślina ta produkuje owoce w postaci strąków, w których znajdują się nasiona. Zarówno strąki, określane również jako chleb świętojański, jak i nasiona wykorzystać możemy w kuchni. W jaki sposób?

Po pierwsze jako melasę karobową, którą otrzymuje się ze strąków. Może ona stanowić zamiennik miodu, polew czy syropów. Pozyskiwany z samych strąków, bez nasion, tzw. proszek karobowy, posiadający brązową barwę i czekoladowy zapach, a w smaku przypominający słodzone kakao, to najpopularniejszy produkt drzewa karobowego. To właśnie na niego mówi się zwyczajowo „karob”.

Prócz tych dwóch elementów wyróżniamy jednak również mączkę chleba świętojańskiego, którą pozyskuje się z kolei z nasion karobu. Stosowana jest ona w przemyśle żywieniowym jako zagęszczasz i stabilizator (może być też oznaczona jako E410 lub guma karobowa). Także same strąki sprzedawane są w niezmienionej formie i można spożywać je na surowo jako przekąskę.

Czym zatem jest karob, a czym chlebek świętojański? Chleb świętojański to właśnie strąki karobowego drzewa.Niestety jednak w Internecie i prasie znajdziesz jeszcze większe pomieszanie terminologiczne, gdzie na proszek karobowy mówi się również „chlebek świętojański”. Roślina karobowa, jak widać, przysparza dość sporych trudności – ale wyłącznie w nazewnictwie.

Przyjmijmy więc, że karob i chleb świętojański to określenia tego, co z naszego punktu widzenia najważniejsze – strąków. Z niego natomiast możliwa do otrzymania jest mączka chleba świętojańskiego (w stu procentach naturalny i nieszkodliwy stabilizator oraz zagęstnik), albo tzw. czarne złoto, czyli melasę (jeden z najbardziej naturalnych słodzików na świecie), albo proszek (stanowiący substytut kakao).

Właściwości karobu – dla kogo jest polecany?

Dlaczego warto wykorzystać w kuchni ten produkt zamiast kakao? Odpowiedzią są właściwości karobu!

Po pierwsze karob cechuje niska zawartość tłuszczu. Stąd polecany jest przede wszystkim osobom z podwyższonym poziomem cholesterolu we krwi. Dodatkowo błonnik obecny w karobie ma silne działanie redukujące cholesterol, co również wpływa na zastosowanie karobu.

Po drugie karob jest naturalnie słodki, a także dzięki obecności d-pintolu może wpływać na gospodarkę węglowodanową u człowieka analogicznie jak insulina. Zastosowanie karobu można więc znaleźć w różnego rodzaju dietach. Z jednej więc strony chleb świętojański jest polecany cukrzykom, z drugiej – sportowcom. D-pinitol może pobudzać bowiem również transport kreatyny (związek naturalnie syntezowany w organizmie człowieka) do tkanki mięśniowej, a tym samym wpływać na poprawę wydolności fizycznej.

Chociaż karob podobny jest do tradycyjnego kakao w smaku i zapachu, nie zawiera kofeiny, a także alergenów, dzięki czemu mogą spożywać go wszyscy „uczuleni na czekoladę”. Pozbawiony jest również teobrominy – alkaloidu szkodliwego dla niektórych zwierząt, co uznawane jest również jako jedna z ciekawszych właściwości karobu.

Chleb świętojański dodatkowo może usprawniać perystaltykę jelit. Dzięki naturalnej słodyczy jest też doskonałym składnikiem i znajduje zastosowanie wśród  wszystkich osób na diecie, osób starszych oraz kobiet w ciąży i karmiących – wszystkich, którzy powinni redukować ilość cukrów prostych w swoim codziennym odżywianiu.

To jednak nie wszystko. Dzięki temu, że karob może wpływać na układ pokarmowy człowieka, używa się go również w leczeniu refluksu. Ponadto, wykazuje on zdolność hamowania rozwoju bakterii, więc może być pomocny osobom, które dopadła infekcja. Karob polecany jest również wszystkim z anemią, a także problemami z kręgosłupem – może bowiem wpływać na zdrowe kości i zapobiegać powstawaniu osteoporozy. 

Karob – wartości odżywcze

Nieocenione źródło wielu składników odżywczych – tak można określić karob. Jakie wartości odżywcze w sobie kryje? Zacznijmy od składu – w 100 g chleba świętojańskiego znajduje się do 70 g węglowodanów (prostych i złożonych), ok. 6 g białka, maksymalnie do 4 g tłuszczu i ok. 15 g wody. Jest to jednocześnie produkt wegański, bezglutenowy i hipoalergiczny, a także bogaty w błonnik, a więc pozwala na długo zachować uczucie sytości.

Ponadto w jego składzie znajdują się takie minerały jak: żelazo, potas, fosfor, sód, cynk, magnez, wapń oraz witaminy – głównie z gruby B, które bardzo dobrze wpływają na układ nerwowy, witamina E, zwana inaczej „eliksirem młodości”, a także witaminy C oraz A.

Chleb świętojański zawiera również kwas galusowy, który wykazuje działanie antybakteryjne, antyalergiczne, a nawet przeciwbólowe. Znajdują się w nim także inne związki przeciwutleniające jak flawan-3-ole, katechina czy epikatechina. To właśnie one spowalniają proces starzenia się komórek ciała i chronią je przed degeneracją.

Tak wygląda szczegółowa rozpiska wartości odżywczych karobu według USDA National Nutrient Database for Standard Reference:

Karob (proszek) – kalorie, wartości odżywcze (w 100 g)

 

Wartość energetyczna – 222 kcal

Białko ogółem – 4.62 g

Tłuszcz – 0.65 g

Węglowodany – 88.88 g (w tym cukry proste 49.08)

Błonnik – 39.8 g

 

Witaminy

Witamina C – 0.2 mg

Tiamina – 0.053 mg

Ryboflawina – 0.461 mg

Niacyna – 1.897 mg

Witamina B6 – 0.366 mg

Kwas foliowy – 29 µg

Witamina A – 14 IU

Witamina E – 0.63 mg

 

Minerały

Wapń – 348 mg

Żelazo – 2.94 mg

Magnez – 54 mg

Fosfor – 79 mg

Potas – 827 mg

Sód – 35 mg

Cynk – 0.92 mg

 

Chlebek świętojański– przepis na domową wegańską czekoladę karobową

Chleb świętojański, zwłaszcza w postaci proszku, wykorzystywany może być w kuchni na wiele sposobów – zarówno na słodko, jak i słono. Zacznijmy jednak od tego pierwszego.

Wegańska czekolada karobowa

Co można wyczarować, mając w domu karob, zamiennik kakao? Przepisy na domową wegańską czekoladę zalały Internet. Podpowiadamy, jak przyrządzić taką, która podbije serca i podniebienia nie tylko tych, którzy nie jedzą produktów odzwierzęcych, ale wszystkich pragnących zjeść coś słodkiego, a jednocześnie zdrowego oraz zdecydowanie mniej kalorycznego niż klasyczna czekolada.

Składniki (na jedną sporą tabliczkę):

  • 100 g oleju kokosowego nierafinowanego (tłoczonego na zimno)

  • 4 łyżki karobu w proszku

  • 2 łyżki syropu klonowego (można go zastąpić miodem lub całkowicie pominąć)

  • ok. 10 g liofilizowanych truskawek (lub innych ulubionych owoców, mogą być maliny lub borówki)

Powrót do góry

Wykonanie:

1. Do nagrzanego rondelka włóż olej kokosowy i utrzymuj go w cieple, aż uzyska płynną konsystencję.

2. Karob przesiej do miski, dodaj rozpuszczony olej i dokładnie wymieszaj.

3. Do tak przygotowanej masy wlej powoli syrop klonowy lub miód i ponownie dokładnie wymieszaj.

4. Wyłóż płynną masę do blaszki o wymiarach 20 cm x 15 cm wyłożonej papierem do pieczenia. Posyp masę liofilizowanymi owocami.

5. Tak przygotowaną czekoladę zostaw do zastygnięcia w temperaturze pokojowej, a następnie przełóż do lodówki. Jeśli chcesz przyśpieszyć proces tężenia, włóż czekoladę karobową do zamrażalki. Po 2 godzinach będzie gotowa.

6. Gotową czekoladę karobową przechowuj w lodówce.

Wskazówki:

Jeśli chcesz, aby karobowa czekolada była bardziej mleczna, 20 g oleju kokosowego zamień na 50 g mleka kokosowego (lub innego mleka roślinnego – wtedy czekolada wciąż będzie wegańska).

Możesz również dodać garść posiekanych migdałów czy ulubionych orzechów, jeśli chcesz, by czekolada chrupała. Warto jednak wcześniej uprażyć je na patelni, aby zyskały dodatkowy aromat.

Uwaga:

Nie zastępuj syropu klonowego ani miodu melasą karobową, inaczej czekolada nie stężeje – to samo tyczy się ekstraktu z wanilii. Aby uzyskać wspaniały aromat, postaw na wanilię w proszku albo inne przyprawy, np. cynamon czy mielone goździki. Warto dodać do masy szczyptę soli – dodatkowo wydobędzie ona smak karobu.

Przepis z chleba świętojańskiego na chrupiące krakersy

Wspomnieliśmy, że karob możemy wykorzystać zarówno na słodko, jak i na słono. Przepisy wytrawne są jednak rzadkością. Prezentujemy karobowe krakersy, które nie tylko pełne są wartościowych składników, ale rozwiązują też problem nagłego głodu. Nadają się jako alternatywa dla niezdrowych chipsów, a także jako dodatek do szkolnego śniadania. To również niezastąpiona przekąska do pracy.

Krakersy z chleba świętojańskiego

Składniki (na jedną sporą blachę):

Powrót do góry
Powrót do góry

Wykonanie:

1. Płatki owsiane, płatki jaglane, siemię lniane, pestki dyni, słonecznik i nasiona chia włóż do miski. Następnie połowę jej zawartości przesyp do miksera i zmiel na sypką mąkę.

2. Przygotowaną mąkę przesyp do miski z niezmielonymi suchymi składnikami, dodaj sól, karob w proszku i dokładnie wymieszaj.

3. Do suchej masy wlej olej oraz wodę, cały czas mieszając.

4. Ugnieć ciasto tak, aby tworzyło zwartą konsystencję.

5. Rozgrzej piekarnik do 170 ° C z termoobiegiem.

6. Przygotowaną masę przełóż na blaszkę wyłożoną papierem do pieczenia i rozprowadź równomiernie, tworząc prostokąt.

7. Weź radełko lub zwykły nóż i przejedź po prostokącie, dzieląc go najpierw na sześć kwadratów; następnie kwadraty wzdłuż przekątnych podziel, tworząc trójkąty. Jeśli chcesz, aby krakersy były jeszcze mniejsze, przekrój każdy trójkąt na pół.

8. Blaszkę z ciastem włóż do nagrzanego piekarnika i piecz 20 minut.

9. Odstaw blaszkę do ostygnięcia.

10. Jeszcze lekko ciepłe krakersy ponownie natnij wzdłuż linii i delikatnie podważ nożem, żeby oderwały się od papieru. Studź dalej.

Wskazówki:

Jak uzyskać bardzo cienkie i równe krakersy, wykorzystując chleb świętojański? Przepis na to jest bardzo prosty. Wystarczy, że po przeniesieniu masy na blaszkę, przykryjesz ją drugim kawałkiem papieru do pieczenia i przy pomocy wałka rozwałkujesz ją na cieniutki równy prostokąt (powinien mieć grubość ok. 2 mm). Wtedy masz pewność, że wszystkie karobowe krakersy wyjdą równie cienkie.

Jeśli chcesz, aby słone krakersy zamieniły się w słodką przekąskę, wystarczy, że ominiesz w przepisie sól. Dla większej słodyczy możesz dodać łyżkę melasy karbowej. Jak widać przepisy z karobem w roli głównej są naprawdę uniwersalne.

Chleb świętojański – przepis na karobianki z niespodzianką

Jak jeszcze wykorzystać karob? Przepisy kulinarne z użyciem chleba świętojańskiego nadają się doskonale na przykład na dziecięce przyjęcie. Co powiesz na słodkie zdrowe babeczki karobowe z ukrytą w środku niespodzianką? Będzie to idealna przekąska do szkoły na drugie śniadanie, ale i dla Ciebie do pracy. Karobianki sprawdzą się również na imprezie urodzinowej czy imieninowej dla gości.

 Babeczki z chleba świętojańskiego

Składniki:

  • 1,5 szklanki mąki orkiszowej jasnej

  • 4 łyżki karobu w proszku

  • 1 szklanka oleju z pestek winogron

  • 3/4 szklanki cukru trzcinowego

  • 1 szklanka wody (w temperaturze pokojowej)

  • 1 łyżeczka sody

  • 1 łyżeczki kawy zbożowej (opcjonalnie)

  • 1 łyżka soku z cytryny (lub octu jabłkowego)

  • dowolne masło orzechowe (może być z orzeszków ziemnych, ale także z migdałów czy orzechów laskowych)

  • dżem (najlepiej domowej roboty)

 

Powrót do góry

Wykonanie:

1. W misce wymieszaj wszystkie suche składniki.

2. Dodaj wodę, olej oraz sok cytrynowy (lub ocet). Wymieszaj dokładnie lub zmiksuj tak, aby ciasto miało gładką konsystencję.

3. Formę do pieczenia babeczek wyłóż pergaminowymi papierkami do muffinek.

4. Napełnij je do 1/3 wysokości foremek. Do każdej dodaj jedną małą łyżeczkę masła orzechowego i pół łyżeczki dżemu, a następnie zalej resztą ciasta, ale tak, by nie zajmowało ono więcej niż do 1/2 wysokości foremek.

5. Piecz babeczki w temperaturze 180° C przez ok 30-35 minut (do suchego patyczka).

Wskazówki:

Jeśli chcesz, aby karobianki były nie tylko wegańskie, ale również bezglutenowe, zamiast mąki orkiszowej użyj takiej samej ilości mieszanki mąk bezglutenowych. Diabetycy i wszyscy dbający o linię powinni zastąpić cukier trzcinowy stewią – jest ona 10 razy słodsza od cukru, a więc należy użyć jej proporcjonalnie mniej. Na wszystkie babeczki wystarczą 4 łyżki stewii.

Pomysł na przepis z karobem – naleśniki z „serowym” nadzieniem

Co powiesz na naleśniki, w których główną rolę odgrywa karob? Przepisy kulinarne z jego użyciem nie muszą być wegańskie, ale podpowiadamy, jak stworzyć właśnie takie – zastępując tradycyjny twarożek z dodatkiem wanilii jego wegańskim odpowiednikiem i nie używając w przepisie jajek. Do tego będą one również bezglutenowe.

 Przepis z karobem – naleśniki z „serowym” nadzieniem

Składniki:

Na ciasto:

  • 1 szklanka mleka roślinnego (najlepsze będzie migdałowe lub kokosowe)

  • 100 g suchej kaszy jaglanej

  • 100 g skrobi kukurydzianej (lub tapioki)

  • 1 łyżeczka bezglutenowego proszku do pieczenia (lub pół łyżki sody oczyszczonej)

  • 2 łyżki karobu w proszku

  • 1 łyżka oleju z pestek winogron (lub rzepakowego)

  • ok. 50 ml wody mineralnej

  • pół łyżeczki pasty waniliowej lub ekstraktu waniliowego (opcjonalnie)

 

Na nadzienie:

  • ok. 180 g tofu

  • 3 łyżki soku z cytryny

  • 1 łyżka mleka roślinnego

  • 1 bardzo dojrzały banan

  • 1 łyżka migdałków lub orzechów nerkowca

  • 1 łyżka miodu (można pominąć)

 

 

Powrót do góry

Wykonanie:

1. Kaszę jaglaną upraż na suchej patelni, zmiel na mąkę i umieść w misie.

2. Dodaj skrobię lub tapiokę, proszek do pieczenia lub sodę, przesiany karob i wymieszaj.

3. Mleko wlej do drugiej miski, dolej wodę, olej, pastę waniliową i wymieszaj.

4. Płynne składniki wlewaj stopniowo do mieszkanki składników suchych i miksuj do uzyskania konsystencji ciasta naleśnikowego (w razie potrzeby dolej więcej mleka lub wody).

5. Rozgrzej patelnię z niewielką ilością oleju.

6. Smaż naleśniki na średnim ogniu z każdej strony (pierwsza ok. 1 minuty, druga ok. 30 sekund).

7. Gdy naleśniki są gotowe – przygotuj nadzienie.

8. Wrzuć do miski tofu, banana i rozgnieć je widelcem. Następnie dodaj do masy mleko, migdały lub orzechy, sok z cytryny i opcjonalnie miód. Wszystko zblenduj na gładką masę.

9. Nakładaj masę na wystudzone naleśniki – zwijaj je w rulonik lub w klasyczne francuskie trójkąty. Możesz jeść je na zimno z ulubionymi owocami lub podgrzać dodatkowo na patelni.

Wskazówka:

Jeśli chcesz, by naleśniki były puszyste, użyj wody gazowanej. Przygotowane ciasto odstaw przed smażeniem na 15-20 minut – naleśniki lepiej się wtedy smażą i nie przywierają do patelni.

Podsumowanie

Przepisy z karobem są nie tylko proste, ale również bardzo szybkie w wykonaniu – niezależnie od tego,  czy będzie to wersja na słodko, czy na słono. Ponadto są one niezwykle pyszne – karob ma wyjątkowy smak, który przypomina kakao, ale jest od niego znacznie bogatszy: towarzyszy mu bowiem również nuta karmelu.

 

Poza walorami smakowymi jest również cennym źródłem minerałów, antyoksydantów, witamin i innych związków przeciwzapalnych, a do tego będzie świetny dla wszystkich, którzy z jakiegoś powodu muszą być na określonej diecie. Karob znajdzie więc zastosowanie wśród wegan, cukrzyków, sportowców, ludzi otyłych, z podwyższonym cholesterolem czy problemami jelitowymi.

 

W przypadku jednak osób zdrowych przepisy z karobem pomogą zachować zgrabną sylwetkę bez odmawiania sobie przyjemności – zarówno w zakresie słodkich, jak i słonych przekąsek. Wykorzystaj karob i jego bogate właściwości w swojej kuchni już dziś.

Jacek Sieradz

W Naturalnie Zdrowe obecny od kilku lat. Gorliwy zwolennik idei slow life i racjonalnego podejścia do spraw żywienia. W swoich wpisach opisuje zdrowe produkty i ich właściwości oraz przedstawia, jak i dlaczego warto z nich korzystać. Zagadnienia związane z szeroko pojętym zdrowym trybem życia stara się prezentować w sposób przystępny, aby nawet laik mógł czerpać z nich maksimum pożytku i informacji. Miłośnik odkrywania nowych destynacji i lokalnych smaków. Po godzinach fan westernów i oddany właściciel staffika.

Komentarze

Zaloguj się lub zarejestruj, aby dodawać komentarze

  • Rejestracja

Rejestracja nowego konta

Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych w związku z zamówieniem. Więcej w Polityce prywatności.

Posiadasz już konto
Zaloguj się lub Zresetuj hasło